Giới thiệu các trò chơi và hoạt động gia đình thay thế thời gian bé xem YouTube
Dạo gần đây mình thấy ở Việt Nam có nổi vụ Thơ Nguyễn làm clip mê tín dị đoan về việc xin vía búp bê để học giỏi khiến nhiều vị phụ huynh vô cùng phẫn nộ. Thực ra mình đã biết tới kênh của Thơ Nguyễn từ năm ngoái khi bắt đầu thử làm video cho YouTube. Khi đó mình đã rất ngạc nhiên khi biết được đây là kênh có lượt theo dõi nhiều nhất Việt Nam, vượt xa nhiều ca sỹ nổi tiếng. Sau đó mình mới ngỡ ra một điều trẻ em Việt Nam xem nhiều YouTube, nên kênh dành cho trẻ em thường có nhiều theo dõi và lượt view cao. Đây cũng là một phần lý do vì sao ca khúc “Bống bống bang bang” của nhóm nhạc 365daband, cùng một số ca khúc thiếu nhi khác, là những video có lượt xem nhiều nhất Việt Nam.
Dù không phải video nào trên YouTube cũng xấu, nhưng mình đã chứng kiến nhiều trường hợp bố mẹ để kệ con xem gì thì xem, không kiểm duyệt nội dung. Nhiều khi bố mẹ một máy, con một máy, ai xem của người mấy, không ai quan tâm tới ai. Điều này thực vô cùng nguy hiểm cho sự phát triển của trẻ, thậm chí có khi còn nguy hiểm tới tính mạng. Chắc mọi người ta từng nghe tới chuyện những đứa trẻ tự sát vì xem video làm dưới hình thức phim hoạt hình nhưng nội dung lại là xúi trẻ tự sát. Video trên YouTube thường nhảy liên tục rất khó có thể kiểm soát nội dung nếu bố mẹ không để ý quan tâm.
Quan điểm của mình đối với điện thoại là các bé dưới 11 hoàn toàn không nên động tới điện thoại. Điện thoại có ảnh hưởng rất tiêu cực tới não bộ của trẻ. Ngay cả những người đi đầu về công nghệ như Bill Gates và Steve Jobs cũng nuôi dạy con cái của họ trong một môi trường không có công nghệ. Bill Gates chỉ cho con mình dùng điện thoại từ 14 tuổi. Steve Jobs cấm con sử dụng iPad do chính mình tạo ra. Khi ở trường có hoạt động dùng iPad, những đứa con của Steve Jobs lại thuộc trong nhóm lựa chọn không sử dụng công nghệ này. Vì sao? Vì họ là những người thông minh, họ biết rõ điện thoại, iPad sẽ dần dần từ từ giết chết não bộ của trẻ, tạo ra những đứa trẻ lười suy nghĩ, thiếu kiên nhẫn, không thể tập trung.
Ở nhà mình, Anna rất hiếm khi được sử dụng điện thoại của ba mẹ. Nếu vì một lý do nào đó cần xem video trên Youtube (ví dụ như xem hướng dẫn về việc nuôi rùa vì có ý định muốn mua rùa về nuôi), thì hoặc bố hoặc mẹ sẽ ngồi cạnh để xem cùng, và xem xong sẽ tắt luôn chứ không để con cầm điện thoại chơi.
Nhà mình có máy tính bảng (một dạng rẻ hơn của iPad) để tiện cho việc đi du lịch đường xa, nhưng một tuần Anna hầu như chỉ được xem cuối tuần, tối đa một tiếng hoặc tiếng rưỡi. Các chương trình và phim hoạt hình Anna xem, ba mẹ đều cũng đã xem cùng ít nhất một lần, không đơn thuần chỉ để kiểm duyệt nội dung, mà còn là để hiểu con thích cái gì, con nghĩ về cái gì, và giúp cho việc trò chuyện với con, bước vào thế giới của con.
Các ngày trong tuần, mình rất hạn chế việc để con sử dụng máy tính bảng xem phim hoạt hình. Nếu vì quá bận họp hành hoặc con quá mệt sau ngày học, thì sẽ để con con xem nhưng cũng chỉ hạn chế tầm 30 phút. Phần lớn thời gian sẽ ba mẹ dành thời gian chơi cùng con, thi thoảng con chơi một mình. Nếu cần phải làm việc nhà gì thì sẽ khuyến khích con cùng làm. Mọi người có thể tham khảo thêm các việc nhà bé có thể làm ở video này.
Dưới đây mình xin giới thiệu một số trò chơi gia đình mà mình rất thích, phần lớn phù hợp với bé từ 4 tuổi trở lên, hi vọng có thể giúp các bậc phụ huynh có thêm ý tưởng về việc dành thời gian với con và thay thế cho thời gian xem YouTube. Cho mỗi mục dưới đây, mình để link tới Tiki cho mọi người tham khảo.
Mình thường tránh mua đồ chơi điện tử và tập trung mua những đồ chơi giúp trẻ suy nghĩ và sáng tạo. Mình đã cố chọn lựa các sản phẩm giống nhất với cái mình dùng bên Anh, tuy nhiên, mình không thể đảm bảo chất lượng vì mình chưa sử dụng qua. Mọi người chú ý đọc lời nhận xét trước khi mua sản phẩm.
Điều quan trọng là đừng chỉ mua các đồ chơi về rồi để bé chơi một mình. Bố mẹ cần phải tham gia cùng bé.
• Bài Uno: Đây là dạng trò chơi gia đình rất dễ chơi, thích hợp với nhiều lứa tuổi và thích hợp mang đi khi du lịch.
• Scrabble: Trò chơi xếp chữ tiếng Anh vô cùng phổ biến, sẽ giúp ích cho việc học tiếng Anh của gia đình. Nhà mình cũng thường mang trò này đi khi đi du lịch.
• Jigsaw: Trò chơi xếp hình jigsaw, nhiều người lớn cũng rất thích chơi trò này, mọi người chú ý chọn bộ phù hợp với lứa tuổi của bé.
• Ludo: Các loại hình board games giống như là cờ vua, cờ cá ngựa… tuy nhiên ngày nay đã phát triển ra rất nhiều thể loại khác phong phú đa dạng.
-Đồ chơi gỗ trẻ em Cờ thông minh Ludo Trip.
-Bộ trò chơi tổng hợp 32 trong 1 (bộ này có 32 trò chơi, giá đắt hơn bộ trên).
• Cờ tỷ phú: Trò này chắc ở Việt Nam ai cũng biết rồi.
• Rút gỗ: Một trò rất phổ biến bên Anh, đơn giản là xếp gỗ rồi rút sao cho không bị đổ.
• Xếp hình nam châm: Có rất nhiều trò chơi thú vị với nam châm, dưới đây là ví dụ một số bộ nhà mình đã và đang chơi.
–Bộ Xếp hình Nam Châm bằng gỗ
–Bộ Xếp hình Nam Châm 3D
• Xếp hình gỗ: Xếp hình gỗ luôn giúp cho sự sáng tạo của bé. Ví dụ một bộ đồ chơi trên Tiki: Xếp hình.
• Lego và Duplo: Duplo là xếp hình dành cho bé nhỏ hơn vì các miếng ghép to dễ cầm. Lego là dành cho lứa tuổi lớn hơn.
• Chơi giả vờ nấu ăn: Chơi giả vờ nấu ăn thì không còn gì xa lạ với các bé. Ví dụ một số bộ đồ chơi: Bếp nhựa | Bếp mini bằng gỗ
• Nấu ăn thật: Các bé từ 2, 3 tuổi trở lên đã có thể bắt đầu phụ giúp nấu ăn. Các hoạt động nấu ăn vui vui như là làm bánh ngọt, làm bánh pizza, bé đều có thể tham gia, bắt đầu bằng những việc nhỏ nhất như xúc bột, đổ sữa, trộn hỗn hợp. Có thể xem ví dụ hình ảnh cụ thể trong video về việc nhà cho bé mình chia sẻ ở trên.
• Trồng hoa, trông cây ăn quả: Chỉ cần mua một chút đất, chậu, hạt giống, vậy là bé có cái mà quan sát, học hỏi và chờ đợi.
• Vẽ tô màu: Trò này thì đơn giản, phù hợp mọi lứa tuổi, chỉ cần giấy và bút màu. Tuy nhiên bố mẹ cũng có thể sáng tạo bằng cách dùng các thứ khác cho con sơn/ tô lên, ví dụ trứng luộc, gạch, tấm gỗ, khổ giấy lớn A1, A0…
• Làm nhà và vật bằng giấy bìa: Cũng là một trò đơn giản với giấy bìa cứng, bút, kéo, băng dính và hồ dán. Không cần phải quá khắt khe về kiểu dáng. Rất tốt cho sự sáng tạo của trẻ.
• Làm thiệp: Một hoạt động có ý nghĩa, sau khi làm thiệp cùng nhau thì để bé tự viết lời đề tặng người thân trong nhà.
• Làm vòng: Các bé gái đặc biệt thích trò này. Làm vòng có thể bằng hạt hoặc bằng dây thun.
-Hạt làm vòng: http://bit.ly/3tpmAnE
-Dây thun làm vòng: http://bit.ly/38YA2Yf
• Chơi đất nặn: Một trò cổ điển của mọi thế hệ. Có thể nặn các vật trong nhà, các món ăn, các con vật, các phương tiện đi lại…
• Chơi đóng kịch với búp bê và gấu bông: Trò này cực kỳ tốt cho trí tưởng tượng, nhưng bố mẹ cũng hơi nhọc công xíu, vì phải suy nghĩ cùng bé. Đơn giản là sử dụng búp bê và gấu bông để nghĩ ra một câu chuyện gì đó. Có thể làm theo cấu trúc đơn giản của các câu chuyện. Các nhân vật là ai? Vấn đề cần giải quyết là gì? Giải quyết như thế nào? Có thể dựa trên các bộ phim hoạt hình để chơi, ví dụ như Frozen, Moana…
• Viết thư, viết truyện cùng con: Một hoạt động cực kỳ bổ ích giúp phát triển sự sáng tạo, cả gia đình ngồi xuống cùng nhau mỗi người một cái bút một tờ giấy và viết ra một câu chuyện, sau đó trao đổi và đọc cho nhau nghe.
• Đọc sách: Đọc sách luôn là một hoạt động bổ ích phù hợp mọi lứa tuổi. Như mình đã chia sẻ từ bài trước (link dưới đây), gia đình mình dành thời gian đọc sách với con hàng ngày. Nhờ có việc đọc thường xuyên này mà con có hứng thú với việc đọc sách, hiện tại con gần 6 tuổi có thể tự đọc sách một mình. Trong bài viết trước (https://bit.ly/38GGAu5) mình cũng đã giới thiệu một số sách tiếng Anh cho bé dưới 6 tuổi. Hôm nay mình xin giới thiệu thêm một số bộ sách khác cho các bé lớn tuổi hơn của các tác giả nổi tiếng.
-Bộ sách 15 cuốn của tác giả Roald Dahl (tiếng Việt): http://bit.ly/3lj3ltb
-Bộ sách 40 cuốn của nhà xuất bản Usborne (tiếng Anh): http://bit.ly/3tmDqUp
-Danh sách sách thiếu nhi bán chạy trên Tiki (tiếng Việt): http://bit.ly/3bQ8yWc
-Danh sách các chương trình đọc bán chạy trên Tiki (tiếng Anh): http://bit.ly/3rPsyOD
Mình hi vọng chia sẻ trên hữu ích cho các bậc phụ huynh. Nếu mọi người có các hoạt động thú vị hữu ích nào khác, hãy chia sẻ với mình nhé. Mình sẽ bổ sung thêm vào danh sách 😊.
P/S:
-Mọi người chú ý, như đã nói ở bài trước (link), nếu mọi người sử dụng link trong bài để mua sản phẩm trên Tiki, mọi người sẽ không mất thêm gì và mình sẽ có thể được hoa hồng. Tuy nhiên, nếu mình có nhận được đồng nào thì mình sẽ chuyển hết cho bên từ thiện. Mọi người có thể coi như mọi người làm từ thiện qua việc mua sắm.
-Những thứ nêu ra ở trên dựa trên kinh nghiệm của mình và những thứ mình đã mua và sử dụng. Mình chia sẻ để mọi người tham khảo, nhưng mình không khuyến khích mọi người mua mà không cân nhắc kỹ nhé. Mọi người chú ý tìm hiểu trước khi mua và tùy theo hoàn cảnh gia đình mà mua đồ cho phù hợp.
-Có bạn đọc đã từng comment hỏi mình chia sẻ sách cho bé 10 tuổi, giờ mình không nhớ đó là bài nào để nhắn trực tiếp cho bạn. Hi vọng là link trong phần đọc sách ở trên sẽ giúp bạn lựa chọn được sách phù hợp cho con.
👉Link tới giới thiệu về mình cho bạn đọc mới của blog: Giới thiệu
👉 Link mua truyện “Dấu yêu Cambridge” của mình về tình yêu tình bạn tại trường Cambridge nơi mình từng theo học: Tiki | Shopee 1 | Shopee 2
